Karol Scheibler jest naprawdę ważną postacią dla rozwoju Łodzi. On stworzył ogromne przemysłowe imperium, które obejmowało wiele fabryk wokół Wodnego Rynku (teraz Pl. Zwycięstwa), kompleks Księżego Młyna i zabudowę przy ulicy W. Tymienieckiego, sięgającą aż do ulicy Piotrkowskiej. Pod koniec swojego życia miał majątek wart ponad 14 milionów rubli. Nie dziwi więc, że kaplica, w której został pochowany na prośbę swojej wdowy, była imponująca.
Miejsce, gdzie Karol Scheibler został pochowany, było dowodem na jego bogactwo i wysoką pozycję społeczną za życia. Rodzina Scheiblerów ogłosiła, że koszty nie mają znaczenia i wraz z łódzkim architektem Hilarym Majewskim zorganizowali konkurs na projekt kaplicy. Na początku nagroda wynosiła 500 rubli, następnie dołożono jeszcze 400 rubli. I w rezultacie, na cmentarzu przy ulicy Ogrodowej powstała jedna z największych i najpiękniejszych kaplic neogotyckich w całej Europie. W warszawskich gazetach relacjonowano, że kaplica jest najdroższym pomnikiem w naszym kraju, podczas gdy w innych miejscach opisywano ją jako wyjątkowe dzieło architektury, zaprojektowane z wyrafinowanym gustem i wykonane z niezwykłą precyzją.
Kaplica Karola Scheiblera została zbudowana z cegły i kamienia, konkretnie z kremowego piaskowca, w latach 1885-1888. Jest wysoka na 37 metrów i, jak mówi Jarosław A. Janowski, ma trzy kondygnacje, choć niektóre źródła donoszą tylko o dwóch kondygnacjach.
Architektura kaplicy była inspirowana gotykiem francuskim. Jest charakterystyczna ze względu na swoją smukłą bryłę z ażurową wieżą. Na dole wieży znajdowało się osiem aniołów grających na instrumentach, wykonanych z blachy cynkowej według modeli Andrzeja Pruszyńskiego z Warszawy, natomiast zachowały się tylko trzy z nich. Wewnątrz kaplicy użyto marmuru, a okna zdobiły piękne witraże. Artystyczna forma budowli i wysoka jakość wykonania sprawiły, że stała się ona rzeczywistym arcydziełem w dziedzinie architektury neogotyckiej. W krypcie, oprócz Karola Scheiblera, spoczęli również jego żona, synowie i inni krewni.
Po 1945 roku kaplica doświadczyła tragicznego losu. Cały teren Starego Cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego, wraz z kaplicą, były niszczone i grabione bezkarnie. Krypta grobowa została sprofanowana, a szczątki zmarłych i trumny zniszczone. Od lat 70. ubiegłego wieku Parafia Ewangelicko-Augsburska św. Mateusza starała się ochronić kaplicę. W 1991 roku udało się wymienić dach. Od 2003 roku Fundacja Na Rzecz Ratowania Kaplicy Karola Scheiblera i Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem w Łodzi podjęły działania mające na celu konserwację kaplicy. Wykonano wiele prac, takich jak odwodnienie, izolacja fundamentów, naprawa wieży, bram i okien. W 2006 roku kaplica znalazła się na liście stu najbardziej zagrożonych zabytków na świecie. W 2009 roku przeprowadzono rewitalizację wieży w ramach dalszych prac remontowych. Cezary Pawlak, prezes Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem, mówi, że istnieje szansa na przywrócenie kaplicy jej dawnej świetności za kilka lat.
CIEKAWOSTKA Z BLOGA
Czy wiesz, co kryje się za tajemniczym grobiskiem ariańskim w Krynicy?
Odkryj historię grobiska ariańskiego w Krynicy i zgłęb tajemnice tego niezwykłego miejsca. Czytaj więcej na ten temat w naszym najnowszym poście na blogu.
Zdjęcie oryginalne. Autor: HuBar
Zdjęcie oryginalne. Autor: Mariochom